Vijf inzichten voor impactvol innoveren binnen de Rijksoverheid
Bij innoveren hoort experimenteren. Daarom heeft Innoveren met Impact – hét thema van Rijksorganisatie Ontwikkeling Digitalisering en Innovatie - deze zomer twintig innovatieve ambtenaren losgelaten op The Next Web Conference. Dat deden ze niet zomaar. Het bezoek aan The Next Web was gekoppeld aan de introductie op de opleiding Innovatiemanagement voor Overheidsprofessionals. Tijdens de conferentie gingen zes groepen, aan de hand van een thema uit het Innovation Maturity Model, op zoek naar interessante inzichten en mogelijkheden om deze toe te passen binnen de Rijksoverheid.
Floor Kloosterman (directie CIO-Rijk, afd. I-stelsel en Vakmanschap), Harm van den Boogaard (innovatie manager, FMHaaglanden) en Olof Schuring (innovatie- adviseur, Ministerie van Justitie en Veiligheid) onderzochten het toepassen van innovatiemanagement in de complexe context van de overheid. Onderstaand delen ze hun beste inzichten. De andere groepen gingen op zoek naar input voor de onderwerpen uit het Innovatie Maturity Model op het gebied van leiderschap, cultuur, sociale inzet, uitvoering en sturing bij innovatie.
Inzicht 1: bied kaders en steun
Vanuit startups komt nauwelijks een harde roep om investeringen. Tijdens de conferentie werd duidelijk dat men vooral wil weten wat er wel en niet mag. En dan gaat het niet automatisch om wetgeving. Eerder over support om de vrije ruimte die er is om innovaties te verkennen. Toegang tot kapitaal kunnen ze via investeerders rond krijgen. Wat er mist is een goed ecosysteem en geduld. Men wil onderdeel uitmaken van een lerende community om samen nieuwe producten en diensten te ontwikkelen.
Inzicht 2: timing is alles
Innovaties slagen pas als verschillende elementen samenvallen. Dat kun je niet zomaar creëren. Timing en geduld zijn van groot belang. Door innovatiemanagement toe te passen kun je een ruimere window of opportunity creëren voor innovaties. Innovatiemanagement zorgt namelijk voor structuur, waardoor er ruimte ontstaat om die rust vorm te geven. De aannamen dat innovatieprojecten snel, hip and happening zijn berust op een groot misverstand. De doorloop van een goed idee tot en met implementatie neemt – zeker bij de overheid – vaak jaren in beslag. Op de TNW-conferentie werd de benodigde samenhang tussen harde technische en zachte culturele en sociale factoren waar ook innovatiemanagementmodellen op wijzen nog eens bevestigd. Door slim te sturen op het samenvallen van deze elementen vergroot je de slagingskans van innovaties.
Inzicht 3: Tech is geduldig
Waardeproposities worden steeds belangrijker. Een technologisch product gaat over meer dan de toegepaste techniek. Het helpt als je een product benadert alsof het een geest, lichaam en ziel heeft. De geest gaat over het gezamenlijk leren van het ontwikkelproces, de ziel behelst de betekenis en ethische waarden, en het lichaam gaat over de vorm, wow-factor en toepasbaarheid. Voor het vinden van een goede balans tussen deze elementen is tijd nodig. In het bedrijfsleven is dat heel normaal. Voor het maken bijvoorbeeld van de in-ear headphones werd twee jaar onderzoekstijd uitgetrokken.
Inzicht 4: vertel het eerlijke verhaal
Voor het bereiken van mensen en het verkopen van een verhaal is storytelling nodig. Hoe krijg je de aandacht, welke onderbouwing heb je en hoe overtuig je? Kortom: welk verhaal vertel je. We staan voor grote en complexe uitdagingen. Vaak wordt ons een beeld voorgeschoteld met een superheld die een alomvattende oplossing presenteert. Dat, terwijl we juist her verhaal moeten vertellen over alle mensen die op de achtergrond hun rol pakken. Mensen zijn sentimentele wezens, we vinden het moeilijk om afscheid te nemen van oude spullen, gewoonten, et cetera. Daarom is uitgaan van een blanco vel, een totaal nieuw verhaal, geen optie. Je moet kijken hoe het nieuwe verhaal in de werkelijkheid past en hoe het resoneert bij je doelgroep. Zoals Nick Foster mooi zegt: “Bij de bouw van een schip hoort ook de creatie van een wrak. Dingen gaan kapot. Wat gebeurt er daarna, wat valt er om en wat doen we met de restanten?’ Hoe brengen wij als overheid het eerlijke verhaal?
Kijktip: “The future mundane” door Nick Foster, voormalig Head of Design bij GoogleX.
Inzicht 5: Omarm onzekerheid
Een goed idee komt beter tot stand als de organisatiecultuur stabiel genoeg is om in te experimenteren en flexibel genoeg om met de tijd mee te bewegen. Met duidelijke rollen en verantwoordelijkheden zodat iedereen weet waar hij of zij terecht kan. Dat klinkt mooi, maar is – zeker binnen de overheid - eenvoudiger gezegd dan gedaan. Door innovatiemanagement toe te passen kun je wel naar zo’n cultuur toewerken. Door innovatieprojecten te structureren word je gedwongen keuzes te maken. Onzekerheid hoort daarbij, omarm het. De terugslag van geen keuzes maken is namelijk veel groter. Durf een stap terug te nemen om te kijken wat er écht speelt. Onderzoek wat de waarde van je oplossing is en vat deze in een businesscase. Zo zorg je voor een stabiele basis om vanuit te werken.
Aan de slag met innovatiemanagement?
Interesse in de opleiding Innovatiemanagement voor Overheidsprofessionals? En wil je weten wat de mogelijkheden zijn voor jouw organisatie? Maak een vrijblijvende afspraak met een Innoveren met Impact consultant via innoverenmetimpact@rijksoverheid.nl.