Duale promovendus David van Kuijk duikt de komende zes jaar in het domein van kunstmatige intelligentie

“Veel lezen over hele interessante onderwerpen, sparren met hoogleraren, ik vind het heerlijk”

Zijn 25-jarig jubileum heeft hij al gevierd bij de Belastingdienst, maar IT-architect David van Kuijk is nog lang niet uitgekeken op de organisatie of op zijn vak. Hij start zelfs een gloednieuw PhD-traject, naast zijn werk. De komende zes jaar duikt hij diep in het domein van kunstmatige intelligentie. “Ik voel me als een kind in een snoepwinkel.”

Voor David van Kuijk ging werken, studeerde hij Cognitiewetenschap aan de universiteit van Nijmegen. Dat vakgebied heet nu kunstmatige intelligentie. “Daar heb ik lang niks mee gedaan, maar zes jaar geleden kwam het weer op mijn pad bij de Belastingdienst. Dat is het mooie aan deze organisatie. De IT-afdeling is zo groot dat je op allerlei verschillende plekken kunt werken.” David heeft aan applicatieontwikkeling gewerkt, bij het datacenter, en richt zich nu dus volledig op AI. “De technologie en toepassingen waar we tijdens de studie over praatten zijn nu zo ver dat we ermee kunnen werken.”

AI in de praktijk

Bij het Centre of Excellence waar David werkt worden oplossingen bedacht en gebouwd voor de inzet van AI en machinelearning (geavanceerde patroonherkenning) in de praktijk van de Belastingdienst. Het team bouwde onder andere een toepassing voor het geautomatiseerd toevoegen van gegevens aan bezwaarschriften die op papier binnenkomen. Daardoor

kunnen de bezwaarschriften sneller verwerkt worden door de juiste afdeling. Een andere toepassing versnelt het classificeren van documenten die de Belastingdienst ontvangt van notarissen. Daarnaast houden David en zijn team de actuele ontwikkelingen in de wetenschap en de markt goed in de gaten. Bijblijven is belangrijk en zoals iedereen weet, gaan de ontwikkelingen rondom AI ontzettend snel.

Wetenschappelijk verdiepen

Kort na de komst van ChatGPT vertelde David zijn leidinggevende dat hij interesse had om op wetenschappelijk niveau verder te gaan met kunstmatige intelligentie. Die vond promoveren naast het werk een aantrekkelijk plan. David vertelt: “Via een HR-collega die altijd goede ideeën heeft kwam ik in contact met het I-Doctoraatsprogramma van I-Partnerschap.” Na wat gesprekken over en weer startte het promotietraject. David zocht zelf begeleiders bij de Universiteit van Utrecht. Met hen werkt hij nu aan het verfijnen van het onderzoeksonderwerp. “Mijn interesse ligt bij betrouwbare en veilige AI. Met hoogleraren ben ik in gesprek over de richting daarbinnen die ik zou kunnen onderzoeken. Daarbij houden we er rekening mee dat de kennis die ik vergaar waardevol is voor de Belastingdienst.”

Hallucineren

AI-toepassingen zoals ChatGPT, MidJourney en Dall-E vallen onder de noemer generatieve AI. Een zeer complexe technologie, maar platgeslagen betekent dit dat computermodellen leren van de data waar ze toegang toe hebben en (in opdracht) zelf nieuwe teksten, video’s en afbeeldingen ‘bedenken’. Ook kunnen ze in begrijpelijke taal een dialoog hebben met een mens. David licht toe: “Deze vorm van AI kan heel interessant zijn voor de Belastingdienst, bijvoorbeeld bij de Belastingtelefoon. Het is technisch mogelijk een hele slimme chatbot of ‘conversational agent’ te maken als eerste hulp voor klanten. Maar dan willen we natuurlijk wel dat de antwoorden altijd correct zijn en de chatbot betrouwbaar.” Dat is best ingewikkeld, maar is er nog iets anders: wanneer data of logica ontbreken, kunnen AI-modellen dat gat vullen met zelfverzonnen gegevens. “Dit verschijnsel heet hallucineren en is uiteraard ongewenst wanneer je als organisatie betrouwbaar wilt overkomen.” In het onderzoek wordt gekeken hoe dit soort fouten voorkomen kunnen worden.

Een blije start

Zichzelf kennende gaat David geen chatbots ontwikkelen. Hij denkt eerder aan een model of methode om de betrouwbaarheid te toetsen van AI-toepassingen. “Samen met de hoogleraren kijken we wat interessant is en welke kennis waardevol is voor de Belastingdienst. Het Centre of Excellence is dagelijks bezig met Generatieve AI en heeft ook contact met andere overheidsorganisaties. Mijn onderzoek raakt dus veel aan mijn werk.” De IT-architect vermoedt dat er nog moeilijke tijden gaan komen, met twee onderzoeksdagen in de werkweek. “Ik zal keuzes moeten gaan maken.” Op dit moment voelt hij zich nog als een kind in een snoepwinkel. “Veel lezen over hele interessante onderwerpen, sparren met hoogleraren, ik vind het heerlijk. Ik heb er heel erg veel zin in en ben blij dat dit mogelijk is bij de Belastingdienst.”

Waardevolle I-toptalenten en nuttige wetenschappelijke kennis

Met een duale promovendus haal je als rijksorganisatie voor vijf tot zes jaar I-toptalent in huis dat wetenschappelijk onderzoek doet én meewerkt als collega. De tussentijdse onderzoeksresultaten zijn meteen toe te passen in de praktijk. Zo kun je duurzame stappen zetten in rijksbrede I-vraagstukken als informatiehuishouding, cybersecurity, data en AI.

Meer weten? Lees over het I-Doctoraatsprogramma van I-Partnerschap op onze website of neem contact op via onze mail