Duale promovendus François Essers onderzoekt de rapportageverplichtingen tussen fiscale autoriteiten en de belastingplichtige op het gebied van btw
De weg naar een PhD is voor iedereen anders. Dat kan zitten in de verdeling werk en onderzoek, de zoektocht naar een promotor of het fijnslijpen van de onderzoeksvraag. François Essers bood werkgever de Belastingdienst een kant-en-klaar pakket aan van universiteit, promotor en onderzoeksvoorstel. Daar moest alleen nog een functie bij met ruimte om te werken aan zijn PhD.
François Essers is een fiscalist met kennis van technologie. Hij behaalde een Master in Tax and Technology van de universiteiten van Tilburg en Maastricht en de VU in Amsterdam. Hij werkte acht jaar als fiscalist in de adviespraktijk. Tijdens het schrijven van zijn Masterscriptie werd duidelijk dat hij niet tot aan zijn pensioen sec met fiscaliteit wilde bezig zijn, maar met een combinatie van fiscaliteit en data/technologie. “Ik bouwde technische modellen, maar had ook behoefte om mijn fiscale kennis te gebruiken. Mijn dubbele achtergrond kwam niet tot zijn recht en daarnaast wilde ik mijn vaktechniek fiscaal en technisch bijhouden.” Tegelijkertijd groeide de wens naar een PhD. “Het maakte mijn wereld een stukje completer.”
Op zoek naar een passende functie
Het was duidelijk dat François iets anders moest, maar hij wilde wel “binnen de dienst” blijven. “Ik houd van de dynamiek van fiscaliteit. Het burgerlijk wetboek is al 30 jaar hetzelfde, maar in het fiscale vakgebied verandert elk jaar wel iets.” In een promotietraject kwam alles bij elkaar voor hem: fiscaliteit, technologie en onderzoek. François vond professor Albert Bomer bij wie hij mocht promoveren, stelde een onderzoeksvoorstel op en ging op zoek naar een plek binnen de Belastingdienst waar hij zou passen. “Een nieuwe functie kwam beschikbaar voor het maken van kennismodellen voor de keten inkomensheffing. Die paste heel goed bij mij, ik kan hem deels naar mijn eigen hand zetten.” Het idee als het werk als Kennismodelleur is het modelleren van kennis en begrippen uit wet- en regelgeving, zodat deze altijd op eenduidige wijze geïnterpreteerd worden. Hierdoor wordt het mede mogelijk om wendbaar te zijn op het gebied van deze gegevens.
Steef Cobben is Ketenmanager Inkomensheffingen en heel erg blij dat François heeft gekozen voor de functie van Kennismodelleur voor de Inkomensheffingen. “Zijn mix van fiscaliteit en technologiekennis is zeer uniek en erg waardevol voor mijn team en de Keten Inkomensheffingen."
De onderzoeksvraag
François werkt voltijd bij de Belastingdienst en besteed daarvan 8-9 uur per week aan zijn PhD. Hij hoopt zijn promotie in vier jaar te voltooien. Zijn onderzoeksvraag gaat (op grote lijnen) over de rapportageverplichtingen tussen fiscale autoriteiten en de belastingplichtige op het gebied van btw. Naast de plannen en richtlijnen van de Europese Commissie op dit vlak, komt ook de visie van de OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) aan bod op de digitale transformatie van belastingdiensten.
Een brede blik op btw
In zijn onderzoek kiest François voor de zeer brede blik op btw nu en in de toekomst, vanuit technisch en juridisch perspectief. Aanjager van het geheel is de verschuiving in informatieposities in de fiscale wereld. Hij zegt: “Vroeger had alleen de ondernemer de gegevens waarmee hij zijn btw-opgave kon indienen. Nu heeft de Belastingdienst minimaal diezelfde gegevens. In theorie zou ze ondernemers een vooringevulde btw-opgave kunnen aanbieden, zoals ze doet voor particulieren met de inkomstenbelasting.” In de toekomst is het misschien technisch mogelijk om btw direct te verrekenen in digitale transacties. Ondernemers dragen dan btw niet per maand af of per kwartaal, maar ‘real time’.
Mondiale ontwikkelingen
De zuidelijke landen in Europa zijn al veel verder met de btw-aangifte dan in Nederland. Bijvoorbeeld, in Spanje en Italië moeten ondernemers hun facturen eerst naar de belastingdienst sturen en dan pas naar de afnemer of klant. De belastingdienst stelt met die gegevens een vooringevulde btw-aangifte op. Ondernemers kunnen die nog corrigeren voor hij formeel wordt vastgelegd. In Brazilië is een compleet nieuw systeem geïntroduceerd voor btw-opgave. Ze dienen allemaal ter inspiratie voor François. Bij btw komt zoveel meer kijken dan een percentage op bonnetjes, dat is wel duidelijk. “Denk aan de PSD2, de nieuwe richtlijn voor elektronisch factureren. En de komst van de digitale euro. Ik wil verbinding leggen tussen al die zaken.”
François is blij met de bewegingsruimte die hij krijgt in zijn onderzoek. “Bij de VU mag ik extra lessen volgen en krijg ik kansen mijn netwerk uit te breiden. En mijn teamleider bij Bureau Ketenondersteuning Inkomensheffingen is geweldig. Hij geeft mij de ruimte om dit te doen naast mijn werk.”
I-Doctoraat
Het I-Doctoraat verbindt het netwerk van universiteiten aan het rijksnetwerk en aan rijksorganisaties. Zo wordt kennisdeling en -ontwikkeling binnen de overheid continue gestimuleerd. Tegelijkertijd helpt het I-Doctoraat bij een goede landing van de duale promovendi binnen de rijksoverheid. Zo geeft René aan ‘’Ik voel me gewaardeerd in wat ik doe, mede door de aandacht die ik krijg vanuit het I-Doctoraat.’’
Waardevolle I-toptalenten en nuttige wetenschappelijke kennis
Met een duale promovendus haal je als rijksorganisatie voor vijf tot zes jaar I-toptalent in huis dat wetenschappelijk onderzoek doet én meewerkt als collega. De tussentijdse onderzoeksresultaten zijn meteen toe te passen in de praktijk. Zo kun je duurzame stappen zetten in rijksbrede I-vraagstukken als informatiehuishouding, cybersecurity, data en AI. Meer weten? Lees over het I-Doctoraatsprogramma van I-Partnerschap op onze website of neem contact op via i-partnerschap@rijksoverheid.nl