'Het ministerie van Defensie heeft een warme plek in mijn hart’
Na jarenlang als beroepsmilitair te hebben gewerkt, rolde Marcel van der Monde de ICT in. Hij kwam in dienst bij I-Interim Rijk en werkt nu ruim drie jaar als projectmanager bij het Maritime Operations Center Kustwacht. Hier geeft hij leiding aan de vernieuwing van de IT-middelen van de Kustwacht. Ook straks, als hij klaar is, gaat hij weer een mooie Defensie-klus vervullen. ‘Door mijn militaire achtergrond ben ik heel doelgericht.’
Bij de Kustwacht denk je al snel aan mensen in oranje boten die drenkelingen uit zee redden. Maar deze grote, hybride organisatie die onder zes ministeries valt, doet nog veel meer. Zij houdt het verkeer op zee in de gaten, houdt toezicht op bescherming van natuur en milieu en voert grenscontroles uit op de Noordzee. Marcel van der Monde werkt bij het Joint IV Command (JIVC), het IT-bedrijf van Defensie. Hij houdt zich bezig met beeldopbouw van het verantwoordelijkheidsgebied van de Kustwacht. Dat zit zo. ‘Het Kustwachtcentrum in Den Helder heeft op de operationele vloer een video wall vol bewegend beeld van de scheepsbewegingen op de Noordzee en binnenwateren, het gebied waarvoor de Kustwacht verantwoordelijk is. Op de videomuur wordt een kaart geprojecteerd met daarin de windmolenparken, natuurgebieden, enzovoort. Met symbolen staan alle vaarbewegingen op het beeld weergegeven’, legt Marcel uit. ‘Deze near realtime-beelden – er zit een vertraging in van 3 seconden - worden gecreëerd door een systeem dat signalen van radars opvangt. Deze radars staan langs de kust, bijvoorbeeld op vuurtorens en op de Noordzee. Ook worden ze verzonden via het automatic identification system (AIS) van schepen en maritieme verkeersposten. Het systeem fuseert de signalen van deze systemen naar een beeld dat vervolgens getoond wordt op het grote muurscherm bij de Kustwacht. Dit geeft dus een actueel beeld van de situatie op het water. Onder andere op basis van dit beeld kan de Kustwacht haar taken uitvoeren.’
Veiliger maken
Marcel werd in januari 2020 door I-Interim Rijk bij de Kustwacht ingezet om het ingewikkelde systeem te vervangen en veiliger te maken. Dit doet hij samen met de leverancier Saab Technology. ‘De tijden zijn veranderd. Bepaalde landen die de nationale veiligheidsbelangen kunnen schaden hebben interesse in de Noordzee, er ligt een enorme hoeveelheid infrastructuur aan kabels en leidingen op de zeebodem, er komen steeds meer windmolenparken bij die de vaargeulen voor schepen steeds smaller maken, ga zo maar door. De Kustwacht heeft echt een goed systeem nodig om alles in de gaten te kunnen houden. Als er bijvoorbeeld een schip zich ergens verdacht ophoudt op de Noordzee, kan het zijn dat er snel ingegrepen moet worden’, aldus de I-Interimmer. Een gemakkelijke klus is het niet. Marcel heeft als projectleider te maken met veel verschillende stakeholders, risico’s en lange doorlooptijden. De radars staan op vuurtorens en kustplekken die van verschillende eigenaren zijn. Havenbedrijven, Rijkswaterstaat, verkeersposten. Met iedereen moeten er constant afspraken worden gemaakt. ‘Toen bijvoorbeeld net nieuwe apparatuur op de Den Helderse vuurtoren Lange Jaap was geplaatst, werd de vuurtoren kort daarop vanwege achterstallig onderhoud onveilig verklaard’, vertelt Marcel. ‘Het afmonteren van de netwerkverbinding was daardoor niet meer mogelijk. We moesten we creatief zijn om een alternatieve locatie voor de radar te vinden.’
Gespecialiseerde vliegtuigen
Maar hiermee is niet alles over beeldopbouw gezegd. De Kustwacht bezit namelijk ook een aantal gespecialiseerde vliegtuigen met sensoren. De bemanning maakt hiermee tijdens vluchten actuele beelden van de Noordzee en stuurt ze door. Signaleren deze luchtwaarnemers illegale of gevaarlijke activiteiten dan melden ze dit. Marcel: ‘Bijvoorbeeld een schip dat olie loost in zee. Op deze manier kan de Kustwacht snel handhaven en zorgen dat de verontreiniging opgeruimd wordt. Met behulp van sensordata kan er bewijs worden gecreëerd voor een eventueel proces-verbaal.’ Marcel is ook bezig met het implementeren van bepaalde software die Kustwachtmedewerkers in staat stelt live mee te kunnen kijken met de beelden die het vliegtuig maakt. En daarnaast contact met de bemanning te onderhouden en operaties te coördineren. In de zomer van 2022 zijn Marcel en zijn team begonnen met het implementeren en de techniek moet eind september helemaal staan.
Nieuwe Defensie-klus
Per 1 oktober gaat Marcel een nieuwe, uitdagende Defensie-klus doen. Hij gaat een project leiden waarbij luchtverdedigings- en commandofregatten van de Koninklijke Marine een upgradeprogramma doorlopen. Hiermee worden deze fregatten voorbereid op toekomstige dreigingen op het wereldtoneel. Dit project bestaat uit meerdere deelprojecten die verantwoordelijk zijn voor de aanschaf van de nieuwe systemen zoals bijvoorbeeld wapen- en radarsystemen. Marcel en zijn team moeten er voor zorgen dat deze systemen geintegreerd worden in het combat management systeem. Dat is een computer die sensoren, radars en wapensystemen integreert in een enkel systeem om operaties effectief uit te kunnen voeren. Hier komt veel planwerk en afstemming bij kijken. Voor het softwareteam dat de aanpassingen in het systeem moet doorvoeren, betekent dit bouwen, testen, implementeren, weer testen. ‘Een langdurig project’, meent hij. ‘Maar ik heb daar veel zin in. Defensie is een heel mooie organisatie en heeft een warme plek in mijn hart. Ik kan me er met concrete en relevante onderwerpen bezighouden. Onderwerpen met een sexy imago, dat vind ik leuk. Wel ben ik blij dat ik er als interimmer werk. Dat maakt namelijk dat ik me onafhankelijk kan opstellen, een comfortabele positie voor mij.’
Thuis bij I-Interim Rijk
Marcel ziet I-Interim Rijk als zijn echte thuishonk. ‘Ik ga altijd met veel plezier naar onze bijeenkomsten en de tweedaagse. De collega’s die ik er spreek inspireren mij. We hebben met zijn allen zoveel specialistische kennis en iedereen is ook meer dan bereid die onderling te delen. Daarnaast ben ik er dankbaar voor dat ik me dankzij IIR enorm heb kunnen ontwikkelen. Niet alleen door het werk maar ook vanwege de mogelijkheid om opleidingen te volgen. Toen ik net het burgerleven in ging, na mijn carrière als beroepsmilitair, heb ik moeite moeten doen om de ‘zachte’ competenties aan te leren: zoeken naar compromissen, overleggen. In het leger was ik gewend dat een persoon het besluit nam en daar hield je je aan. Hierdoor werkte ik, toen ik begon als ICT’er, heel doelgericht en vergat ik anderen mee te nemen in mijn besluitvorming. Om dit te verbeteren heb ik een aantal projectmanagementtrainingen gevolgd. Heel verrijkend. Mijn vrouw en twee dochters van 19 houden me op dat gebied ook scherp. Ik krijg regelmatig de opmerking: “We zijn hier niet in het leger!” Dat is goed voor mij.’