Voor iedere werkvraag een passende coach
Ieder mens is uniek. En iedere werkgerelateerde vraag ook. Daarom zijn er ruim 400 coaches bij InterCoach, met ieder hun eigen coachstijl. Drie coaches met verschillende coachervaring gingen met elkaar in gesprek. Wat kunnen zij van elkaar leren? En wat is de kracht van de verschillen tussen de coaches? Ontdek het in dit driegesprek.
Van net begonnen naar tien jaar ervaring
Kees van Nieuwamerongen is directeur bij de Jeugdautoriteit. Jesper Verheij is coördinator bij VWS Flex, de flexpool van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. En Jiska Nijenhuis is afdelingshoofd bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Wat hebben deze rijkscollega’s gemeen? Dat ze alle drie coach zijn bij InterCoach. Jiska heeft maar liefst tien jaar ervaring als coach. Jesper is bezig met zijn derde coachtraject en Kees heeft onlangs de coachopleiding van InterCoach afgerond.
Waarom wilden jullie coach worden?
Kees: ‘Ik merkte dat ik als leidinggevende steeds minder goed open gesprekken kon voeren. Dat was voor mij een teken dat ik iets moest veranderen. Ik wilde ontdekken wat ik kon leren van coachen. Ook al zie ik leidinggeven en coachen als twee rollen waarin je heel andere petten op hebt, het is wel een combinatie die elkaar versterkt.’
Jiska: ‘Ik ben ook leidinggevende. Ik wilde coach worden omdat ik dertien jaar geleden zelf coachee was. Mijn coach toentertijd wist me wakker te schudden en maakte dat ik los kon komen van een ruzieachtige sfeer op mijn toenmalige werk. Het coachingstraject bood me inzichten die ik zo waardevol vond, dat ik alleen maar kon denken: dit wil ik ook voor mensen kunnen betekenen. Kees, wat denk jij dat het grootste verschil is tussen de rol van coach en die van leidinggevende?’
Kees: ‘Het grootste verschil heeft wat mij betreft te maken met je oordeelloosheid als coach. Als leidinggevende heb je uiteindelijk andere belangen, het werk moet gedaan worden. Als coach ben je er helemaal voor die coachee. Los van wat diens wensen of overwegingen voor het werk kunnen betekenen.’
Jesper: ‘Ik denk dat je de twee rollen goed kunt combineren, ondanks het feit dat je uitgangspositie anders is als leidinggevende dan als coach. Zo kun je bijvoorbeeld coachend leidinggeven, of een coachee wat pittiger confronteren als de situatie daarom vraagt. Bovendien geloof ik zelf niet zo in oordeelloos zijn als coach.’
Kees: ‘Waarom niet?’
Jesper: ‘We hebben allemaal oordelen. Die kun je niet wegdenken. Je kunt je er wel bewust van worden en ze parkeren. Dat helpt om zo open mogelijk naar coachees en hun verhaal te luisteren.’
Jiska: ‘En waarom wilde jij coach worden, Jesper?’
Jesper: ‘Ik heb een achtergrond in mindfulness en meditatie. Ik gebruik die ervaring in het coachen van collega's. Dat betekent niet dat ik iedere coachee aanraad om aan mindfulness en meditatie te gaan doen. Maar de principes die daarbij centraal staan, kenmerken hoe ik zelf omga met de dingen. En dat kleurt mijn manier van werken én coachen.’
Hoe zouden jullie je persoonlijke coachstijl omschrijven?
Jiska: ‘Ik denk dat ik redelijk beschouwelijk ben. Ik luister goed en probeer tijdens mijn coachtrajecten wat meer op mijn handen te zitten. Het maakt dat die ander als vanzelf actiever gaat nadenken en zelf eerder in actie komt. Verder weet ik dat ik goed lichamelijk kan voelen wat er gebeurt in een gesprek. Het is lastig uit te leggen, maar zo is bijvoorbeeld een beenkramp voor mij een teken om in de sessie mijn gevoel dat past bij dat lijfelijk signaal te benoemen. En daarna een onderwerp daarom scherper te bespreken of juist gas terug te nemen. En iemand goed kunnen begeleiden, begint bij je verplaatsen in die persoon en die persoon snappen. Goed in mijn lijf kunnen zakken, helpt mij daarbij.’
Kees: ‘Ik herken dat wel. Een gesprek is veel meer dan een uitwisseling van woorden alleen. Ik zou niet kunnen lokaliseren waar precies een bepaalde energie iets met mij doet op die 1.85 meter van mij, wel dát het iéts met me doet. Als coach moet je toch op de eerste plaats invoelend zijn.’
Jesper: ‘Dat voelen herken ik enorm. Zelf heb ik een ontwikkeling gemaakt van het hoofd naar de rest van mijn lijf. Dat was voor mij een reis waardoor ik nu veel beter in staat ben om te voelen. Ik wil nog graag leren om mijn gevoel beter in te zetten in coachingsgesprekken. Zoals Jiska dat bijvoorbeeld bewust doet met wat zij voelt.’
Jiska: ‘Je kunt dat bijvoorbeeld meer inzetten door vaker letterlijk te benoemen wat iets bij jou oproept. Zo kun je ook een spiegel zijn voor je coachee. En dat is iets waar mensen vaak behoefte aan hebben.’
Kees: ‘Ja, een spiegel zijn voor mensen. Daar geloof ik ook in. Dat kan al heel simpel door iemand terug te geven: “Ik hoor eigenlijk iets heel anders in je verhaal.” Ik geloof echt dat de kracht van coaching deels is dat je mensen bewust maakt van hun eigen verhaal. Als je jezelf oprecht wilt leren begrijpen, is dat een eerste stap naar zelfontwikkeling.’
Wat kan een coachee van jullie als coach verwachten?
Jesper: ‘Een coachee kan van mij verwachten dat ik met humor confronteer. Humor is wat mij betreft echt dé sleutel om wat lucht te scheppen. Daardoor ontstaat er vaak ruimte om dingen vanuit een ander perspectief te bekijken. Dat kan enorm helpend zijn.’
Kees: ‘Voor mij geldt dat ik het essentieel vind om samen voldoende tijd uit te trekken voor de vraag. Als we scherp hebben waar de crux zit, kunnen we daar in de gesprekken constructiever aan werken.’
Jiska: ‘Ik heb daar inmiddels een andere ervaring mee. Vaak merk ik dat er bij mensen angst zit, omdat ze het idee hebben dat ze enorm moeten veranderen. Dan geef ik mee dat ze alleen veranderen voor zover ze dat willen. Ik zeg dan bijvoorbeeld: “We gaan onderzoeken hoe jij bent en hoe we daarbinnen aanpassingen kunnen doen. Vaak merk je dat er dan gaandeweg in negen van de tien gevallen een andere vraag ontstaat. Dat omdat mensen aan het begin van een traject zich vaak niet bewust zijn van wat de vraag achter de vraag is. Dus, het hebben van een startpunt is goed. Maar wees ook zeker bereid de focus te verschuiven gedurende het traject.’
Kees en Jesper: ‘Die tip kunnen we meteen meenemen, dankjewel.’
Hebben jullie nog een gouden tip voor coach en coachee?
Jesper: ‘Maak tijd voor een tussenevaluatie. Juist omdat iemands vraag kan veranderen, is dat meteen een goed middel om samen de boel opnieuw scherp te krijgen.’
Kees: ‘Houd een open vizier, zowel coach en coachee. Een coachtraject kan allerlei verschillende uitkomsten hebben. Je daar bewust van zijn, helpt om een open houding te hebben en te houden.’
Jiska: ‘Blijf je verbazen. Ook al doe ik dit al tien jaar naast mijn reguliere werk, ik leer nog altijd van mijn coachwerk. Ik ben ervan overtuigd dat dat komt door die open houding. En dat geldt ook voor coachees; een coachtraject is dé kans om tot nieuwe inzichten te komen die je verder helpen. Als je maar een open blik houdt.’
Meer weten?
Wil je meer weten over het werk van onze coaches? Of heb je behoefte aan coaching en ben je benieuwd naar wat bij jou past?