Nieuwe labs kunstmatige intelligentie duiken ook in vraagstukken rijksorganisaties
De AI Labs in Utrecht openden onlangs hun deuren. Wat begon als initiatief van de Universiteit Utrecht, is uitgegroeid tot een breed kennisnetwerk op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI). In de labs werken publieke en private organisaties, studenten, docenten en onderzoekers met elkaar samen. Elk lab concentreert zich daarbij op een maatschappelijk thema: van nationale veiligheid tot duurzaamheid, mobiliteit en media. Ook rijksorganisaties hebben hierbij te winnen. I-Partnerschap legt voor hen de verbinding.
Bij de feestelijke opening van de AI Labs op 22 maart dit jaar staat de teller op vier. Het Nationale Politie Lab AI is het oudste, gevolgd door het Mobility Lab, het Sustainability Lab en het Media Lab. Ook is nog een aantal labs aangekondigd, zoals het AI Lab voor publieke diensten, speciaal gericht op overheidsvraagstukken. Doel van elk lab is om meer kennis te ontwikkelen over het specifieke thema, oplossingen te ontwerpen en testen en beroepspraktijk en opleiding bij elkaar te brengen.
Gebrek aan kennis en instroom
Dat laatste is een belangrijke reden voor organisaties om mee te doen in een lab en te investeren in onderzoek en opleiden, vertelt Thomas Dohmen. Als directeur AI Labs van de Universiteit Utrecht staat hij aan de wieg van alle AI Labs: ‘Het grootste struikelblok bij publieke en commerciële organisaties is het gebrek aan actuele kennis over AI en het gebrek aan instroom van hoog opgeleide IT’ers. Via een gezamenlijk onderzoeks- en praktijklab kun je als organisatie die IT-kennis aantrekken door studenten en onderzoekers jouw casuïstiek voor te leggen. Ook eigen medewerkers kunnen als deeltijdonderzoeker aan de slag, zodat ze zich verder ontwikkelen.’
Vooruitkijken
De labs duiken bij voorkeur in vraagstukken voor de langere termijn: wat zijn bijvoorbeeld de uitdagingen voor de komende vijf tot tien jaar bij de Rijksoverheid? ‘Het zijn vooral de taaiere vragen waar academische kennis nodig is, vragen waar je als organisatie niet direct zelf een antwoord op hebt, maar waarvan je weet dat je er iets mee moet.’ Door langere tijd samen te werken, te focussen op één thema, expertises te bundelen en zowel hogescholen als universiteiten aan te haken, ontstaat per lab een netwerk van specialisten die elkaar weten te vinden en kennis die daarmee ook wordt geborgd. ‘Zo zorgen we voor de meeste maatschappelijke impact en is het voor partners een goede investering.’
Diversiteit en hittestress
Wat zijn concrete vragen die spelen? ‘Het politielab onderzoekt onder andere hoe kunstmatige intelligentie rechercheurs kan helpen om sneller verdachte informatie digitaal op te sporen of criminele acties te voorspellen. Publieke omroepen zijn bijvoorbeeld geïnteresseerd in de mogelijkheden om hun aanbod inclusief te maken, voor mensen met een taalachterstand of beperking. Een interessante vraag is ook of je met kunstmatige intelligentie mensen kunt verleiden om op sociale media content te lezen buiten hun eigen belevingswereld.’
Op het vlak van duurzaamheid gaan de meeste vraagstukken over de complexiteit van data. Hoe kun je conclusies trekken en voorspellingen doen op basis van data over het weer, de waterstanden of hittestress en droge gronden? ‘Het gaat vaak om complexe uitdagingen en dat vraagt om state-of-the-art kennis van datawetenschappers en AI’ers. Hoe accurater de data, hoe beter de besluiten wat er moet gebeuren om bijvoorbeeld gebieden te beschermen tegen overstromingen.’
Wat is jouw vraagstuk?
Heb je een complexe vraag op het gebied van kunstmatige intelligentie en ben je geïnteresseerd in wat de AI Labs voor je kunnen betekenen? Neem dan contact op met i-partnerschap@rijksoverheid.nl.
AI Labs en I-PartnerschapDe AI Labs zijn onderzoeks- en onderwijspartner van I-Partnerschap. Beide initiatieven werken aan vergelijkbare doelen, zoals het ontwikkelen van meer en betere IT-kennis en het opleiden van getalenteerde (potentiële) rijksmedewerkers. Waar I-Partnerschap rijksorganisaties stimuleert en helpt bij structurele samenwerking met het hoger onderwijs, verbinden de AI Labs zowel commerciële als publieke sectoren om onderzoek te doen naar de grootste maatschappelijke uitdagingen op het gebied van digitalisering. De verwachting is in de toekomst steeds meer dwarsverbanden te kunnen leggen, vooral als het gaat om langetermijnvraagstukken. ‘Als je I-Partnerschap ziet als een dienst binnen het Rijk, dan is een AI Lab een van de samenwerkingsvormen waar je als rijksorganisatie voor kunt kiezen.’ ‘Via de AI Labs bieden we rijksorganisaties een excellent onderzoekscentrum en toegang tot wetenschappelijk toptalent voor uitdagende vraagstukken van het Rijk. Denk aan de inzet van inclusieve algoritmen of hoe we met kunstmatige intelligentie de dienstverlening van de overheid juist menselijker maken. Dat zijn complexe vraagstukken waarvoor deze labs oplossingen kunnen aanreiken en waarvan uiteindelijk het hele land profiteert.’ |