Jip Op den Kamp: de uitdaging om een betere versie van jezelf te worden
Jip Op den Kamp werkt al meer dan 25 jaar voor de Rijksoverheid. Komende september gaat hij met pensioen. Jip is interim manager bij Rijksconsultants. Hij vindt het leuk om met jonge mensen, zoals trainees te werken wat hij nu vooral doet voor InterCoach. Hij omarmde het TraineeOntwikkelTraject (TOT) en bracht het waar het nu is bij Intercoach. Jip heeft een rugzak vol ervaring en kennis die hij graag met collega’s deelt. In gesprek vertelt hij enthousiast over zijn passie voor TOT en hoe hij de trainees in de loop van de tijd zag veranderen. Ook heeft hij tips voor managers om tot de beste samenwerking te komen met deze jonge groep mensen.
Mister TOT
Jip leerde TOT kennen door het volgen van een leiderschapstraject van Alexander Elings. Jip: ‘Alexander organiseerde het TOT voor de VROM trainees. In die tijd waren het nog departementale traineeships. Nu zijn ze departementaal gemengd of thematisch, denk aan ICT, inkoop, financiën.’ Jip kreeg van Alexander Elings de kans de begeleiding van het traineeship en daarmee ook de trainingen over te nemen. Jip: ‘Die kans greep ik met beide handen aan en bouwde het TOT verder uit. Na het opheffen van VROM kwamen de trainees bij verschillende ministeries terecht en het TOT ging mee. Er volgden nieuwe traineeprogramma’s en de ministeries vroegen mij het TOT hiervoor op te zetten. Ik ben nu een beetje mister TOT. Er ontstonden meer traineeships met meerdere lichtingen, waardoor de coördinatie van TOT van Rijksconsultants naar InterCoach ging. Daar past het prima. Zij bieden goede ondersteuning, verzorgen de coördinatie en planning. Hierdoor kan ik me focussen op de trainingen.’
InterCoach is goed in intervisie en persoonlijke begeleiding
Jip: ‘InterCoach is sterk in opleidingen maken. Ik werk al jaren met ze samen. Het is heel prettig om met collega’s te werken aan huidige en nieuwe opleidingsprogramma’s. Binnen InterCoach zitten veel goede trainers. Mensen die op de werkvloer leerden hoe ze met mensen om moeten gaan. Hun manier van trainen is ook heel persoons- en ontwikkelgericht. Ik vind het leuk om samen met InterCoach nieuwe programma’s te maken voor jonge mensen. Jongeren zijn kritisch, dus het moet ook wel goed zijn. Samen bedenken we vooral waar een training over moet gaan. In het 25-jarig bestaan van TOT reflecteren we ook veel. Wat werkt wel, wat niet en we verleggen accenten. We spelen in op de huidige ontwikkelingen en passen waar nodig aan.’
TOT is een training, gericht op de persoon
Jip: ‘TOT omvat persoonlijke ontwikkeling en reflectie, waar we het instrument Insights voor inzetten. Communicatie is ook een onderdeel: oefenen met acteurs! En verder omgaan met stress: fit op je werk en een loopbaanblok: wat wil je later worden? TOT is bedoeld om lekker in je vel te zitten en dat vel ook goed te snappen en daardoor betere keuzes te maken. Je wordt er een effectievere ambtenaar van. Je leert beter samenwerken. Je leert meer over jezelf en over anderen. We gebruiken Insights voor TOT maar het is natuurlijk een instrument voor iedereen. Ook voor managers om te kijken hoe je team in elkaar zit.’
Verschillen tussen de generaties
Jip: ‘In de afgelopen 25 jaar zie ik verschillen tussen de generaties zowel in mentaliteit als in handigheid. Dat heeft ook te maken met de belangrijke technische ontwikkelingen van de afgelopen jaren. Neem de millennials, de generatie geboren vanaf de jaren 80 tot aan het nieuwe millennium. Zij hadden veel last van de prestatiemaatschappij, tegelijkertijd kwam social media op en daarmee ook FOMO, de angst om iets te missen. De huidige generatie, ‘Gen Z’, geboren tussen 1996 en 2010, gaat daar gemiddeld genomen beter mee om. Ze groeiden hiermee op. Ik zie dat de inhoud van het leerblok over omgang met stress bijvoorbeeld verschuift van prestatiestress, naar stress over balans tussen werk en privé. De huidige generatie trainees zijn ook veel slimmer en sneller in het leggen van contacten. Je merkt dat verschillende generaties, verschillende behoeftes hebben. Door de jaren heen zijn de trainees steeds sneller geworden, en psychologisch beter onderlegd, maar ze hebben ook een steeds minder lange aandachtsboog gekregen.. Daar spelen we ook op in. De trainees lijken nu meer behoefte te hebben aan leren doorvragen en tegenspreken richting de opdrachtgever. Hier kunnen we meer aandacht aan geven in de training.’
Trainee: wees een betere versie van jezelf
Jip: ‘Ik vind het ook fijn als er een match is met de groep. Als je twinkelende ogen ziet. Als ze me vertellen dat ze bepaalde technieken in de praktijk hebben gebruikt. Het is cliché, maar dat is toch een soort waardering en erkenning. Het zijn allemaal jonge, slimme, gebekte mensen. Ik daag ze ook graag uit om een betere versie van zichzelf te worden. Durf jezelf te zijn. Ook in je werk en op de werkvloer. Daar zit ook een uitdaging in de samenwerking met collega’s en managers. Voer het gesprek over wie je bent, hoe je wilt werken en hoe je elkaar daarin kan vinden.’
Manager: geef richting en ruimte aan de trainee
Ook voor managers die een trainee in hun team hebben zijn er uitdagingen. Hoe zet je trainees bijvoorbeeld in hun kracht. Jip: ‘Een goede leidinggevende kan situationeel leidinggeven. Hij denkt na over het karakter van de medewerker en de taakvolwassenheid. Die is bij een trainee als starter lager. En zoom als manager in op welk project ze zitten. Heb het vertrouwen dat door deze manier van leidinggeven de trainee betere resultaten haalt. Geef daarnaast voldoende richting en ruimte aan de trainees. Zorg voor een goede dialoog.’
|
Jips tips voor de manager in de samenwerking met trainees
|
Meer informatie
InterCoach is dé plek voor coaching, intervisie en (zelf)reflectie binnen de overheid. Ambtenaren kunnen met werkgerelateerde vragen bij InterCoach terecht. Ook leidt InterCoach collega’s op tot coach.
Op deze website vind je hier alle informatie over.
Meer weten over traineeprogramma’s? Stuur gerust een e-mail naar intercoach@rijksoverheid.nl.